Van bướm là gì? Kết cấu, cơ chế vận hành và phân loại?
Van bướm được lắp đặt trong hệ thống đường ống công nghiệp với mục đích chính là đóng mở, kiểm soát, điều tiết lưu lượng dòng chảy đi qua van. Thiết bị này sở hữu nhiều ưu điểm nổi bật, đặc biệt là giá thành rẻ, hoạt động ổn định hơn so với các loại van có cùng chức năng. Cùng tìm hiểu chi tiết van bướm là gì? cấu tạo và cơ chế vận hành của van bướm trong bài viết dưới đây!
Van bướm là gì?
Van bướm có tên tiếng anh Butterfly Valve còn được gọi là van cánh bướm. Loại van này được sử dụng nhằm mục đích đóng mở, kiểm soát, điều tiết dòng chảy lưu chất trong đường ống. Do đặc điểm cấu tạo thoạt nhìn giống con bướm nên được gọi là van bướm.

Van có cấu tạo khá đơn giản, dễ dàng vận hành bằng tay quay, tay gạt, điều khiển điện hoặc khí nén. Với giá thành thấp hơn so với các loại van công nghiệp cùng chức năng nên van cánh bướm được lựa chọn sử dụng trong nhiều ngành công nghiệp như hệ thống cấp thoát nước, xử lý nước thải, phòng cháy chữa cháy, hệ thống HVAC và nhiều lĩnh vực khác.
Van cánh bướm hoạt động theo nguyên lý khá đơn giản với cơ chế tác động điều khiển xoay ngang từ 0 – 90 độ. Khi tác động một lực lên bộ điều khiển, lực này sẽ truyền động đến trục và đĩa van bướm. Cụm trục – đĩa van xoay theo các góc mở khác nhau, giúp dòng chảy đi qua van có lưu lượng khác nhau. Trạng thái đóng của van thường tương ứng với 0 độ, khi van mở, cánh sẽ xoay một góc 90 độ so với trục chính giữa.
Van inox Hải Phát hiện đang cung cấp van bướm nhập khẩu chính hãng từ Trung Quốc, Hàn Quốc, Đài Loan, với cam kết mẫu mã đẹp, đa dạng chủng loại, dải kích cỡ từ DN40 – DN300, chất liệu chế tạo từ inox, gang, nhựa, thép… Chúng tôi cam kết hàng chính hãng, uy tín, chất lượng, chế độ bảo hành 12 tháng, đổi trả nếu có lỗi, giấy tờ chứng chỉ CO/CQ đầy đủ. Hỗ trợ vận chuyển toàn quốc.
Thông số kỹ thuật van bướm
- Kích thước van: DN40 – DN500
- Vật liệu van: Inox, gang, thép, nhựa
- Gioăng đệm kín: EPDM, PTFE, NBR
- Áp lực: PN10, PN16
- Nhiệt độ: -10 – 180 độ C
- Dạng kết nối: Mặt bích, wafer, tai bích
- Tiêu chuẩn lắp đặt: BS, JIS, ANSI, DIN
- Môi trường lưu chất làm việc: Nước, khí, gas, dầu, hóa chất ….
- Bảo hành: 12 tháng
Kết cấu, cơ chế vận hành của van bướm
Kết cấu

Van bướm có cấu tạo không quá phức tạp như các dòng van công nghiệp. Về cơ bản, van được tạo thành từ các chi tiết sau:
- Thân van (body): Thân van là bộ phận chịu trách nhiệm chính, có thiết kế dạng hình tròn và đúc liền khối. Chất liệu chế tạo thân van thường từ kim loại cứng như inox, gang, thép hoặc nhựa. Xung quanh thân van thiết kế thêm các lỗ nhằm cố định chắc chắn với đường ống bằng bulong và đai ốc.
- Trục van (Stem): Đây là bộ phận chịu trách nhiệm truyền lực đến cánh van để thực hiện đóng/mở. Thông thường, trục van được chế tạo từ các vật liệu kim loại có khả năng chống hao mòn, chịu áp lực tốt. Trục van được đặt ở giữa, một đầu kết nối với bộ phận điều khiển, đầu còn lại liên kết với đĩa van.
- Đĩa van (Disc): Hay còn gọi là cánh van, có hình dạng giống cánh bướm. Bộ phận này nằm giữa thân van, tiếp xúc trực tiếp với lưu chất nên thường được chế tạo từ chất liệu có độ cứng cao, chống ăn mòn tốt. Đĩa van thường được cố định với trục van liên kết với bộ phận điều khiển, thiết kế mở theo các góc khác nhau. Qua đó có thể điều tiết được lưu lượng dòng chảy đi qua van.
- Gioăng làm kín (Seat): Bộ phận này có tác dụng làm kín, ngăn chặn lưu chất rò rỉ ra ngoài. Thông thường, gioăng kín chế tạo từ các chất liệu như PTFE, cao su tổng hợp…Gioăng làm kín có thiết kế dạng hình tròn, nằm giữa đĩa van & thân van.
- Bộ phận điều khiển: Đây là bộ phận nhận lực để điều khiển đóng mở van. Tùy theo nhu cầu, người dùng có thể lựa chọn điều khiển tay gạt, tay quay, điều khiển điện hoặc khí nén.
Cơ chế vận hành
Tuỳ theo bộ điều khiển của van bướm là gì mà van sẽ có cơ chế vận hành tương ứng.
Đối với van bướm tay gạt, chỉ cần gạt tay gạt sang phải hoặc sang trái, theo từng góc độ mong muốn để đóng mở van. Đối với tay quay vô lăng thì thực hiện xoay tay quay thuận chiều hoặc ngược điều kim đồng hồ (tùy theo hướng mũi tên) để đóng mở van. Thông qua lực tác động lên tay van, lực momen xoắn truyền tới trục van và điều khiển đĩa van đóng/mở.

Đối với dạng vận hành khí nén sẽ sử dụng bộ điều khiển khí nén để điều khiển van. Khi cung cấp khí nén cho bộ điều khiển, khí nén đi vào bên trong tác động lên piston để mở van và ngược lại, khi dừng cung cấp khí nén sẽ đóng van.
Đối với dạng vận hành điện, chỉ cần cung cấp điện áp phù hợp 24V, 220V, 380V cho đầu điều khiển điện để tự động đóng mở van.
Ưu nhược điểm của van bướm
So với các dòng van công nghiệp có cùng chức năng, van bướm sở hữu nhiều ưu điểm vượt trội hơn. Cụ thể:
- Thiết kế nhỏ gọn, linh hoạt về kích cỡ, cho phép lắp đặt tại các vị trí khác nhau, bao gồm cả những không gian hạn chế.
- Cấu tạo đơn giản, giúp quá trình bảo dưỡng, sửa chữa hoặc thay thế dễ dàng hơn.
- Giá thành đầu tư van rẻ hơn so với các loại van công nghiệp khác cùng chức năng và kích cỡ, giúp tiết kiệm chi phí mà vẫn đảm bảo yêu cầu cần thiết.
- Dễ dàng vận hành bằng nhiều phương thức như tay gạt, tay quay, điều khiển điện và điều khiển khí nén.
- So với các dòng van công nghiệp khác, độ bền của van bướm không được đánh giá cao.
- Phù hợp sử dụng trong nhiều môi trường lưu chất như nước, hóa chất, thực phẩm, hơi, khí nén, dầu, nhớt thủy lực…
- Có thể thay thế gioăng đệm làm kín khi bị mài mòn mà không cần thay van mới.
- Có thể lắp đặt cho các tiêu chuẩn khác nhau trên cùng một loại van (đặc biệt là dạng Wafer). Ví dụ, van bướm dạng Wafer có thể lắp đặt cho cả tiêu chuẩn ANSI, JIS, BS,…
Bên cạnh những ưu điểm trên, van bướm cũng tồn tại một số hạn chế cần khắc phục như:
- Nếu thường xuyên mở đĩa van ở góc 15º – 75º, sau một thời gian sử dụng có thể xảy ra hiện tượng rò rỉ lưu chất.
- Khi đóng hoặc mở van, tốc độ và lưu lượng dòng chảy đều bị ảnh hưởng do đĩa van luôn nằm trong dòng chảy.
- Van thường được sản xuất với dải kích cỡ lớn, từ DN40 (một số loại van bướm vi sinh mới có kích thước nhỏ từ DN15), do đó cần cân nhắc khi lắp đặt cho các hệ thống nhỏ.
Phân loại van bướm trên thị trường hiện nay
Phân loại theo chất liệu
- Van bướm gang: Loại van này có phần thân và trục van chế tạo từ gang. Ưu điểm là thiết kế nhỏ gọn, tính ứng dụng cao, được sử dụng nhiều trong những nhà máy, xí nghiệp,…. Đặc biệt, van có giá thành hợp lý.
- Van bướm inox: Van chế tạo từ chất liệu inox cao cấp với độ bền cao, khả năng chịu áp lực lớn, nhiệt độ cao. Đặc biệt, van có tính năng chống mài mòn, chống oxy hoá hiệu quả nên thường sử dụng trong môi trường có tính ăn mòn như nước thải…
- Van bướm nhựa: Thường chế tạo từ chất liệu nhựa PVC, UPVC, PP cao cấp có khả năng chống ăn mòn tốt. Loại van này thường được sử dụng trong môi trường có tính ăn mòn cao như hoá chất.
- Van bướm thân gang cánh inox: Van là sự kết hợp hoàn hảo giữa thân van gang và cánh inox nên được ứng dụng trong nhiều hệ thống do độ bền cao, khả năng chịu lực tốt, có thể hoạt động trên nhiều môi trường khác nhau.
Phân loại theo phương thức kết nối
- Van bướm tai bích: Còn được gọi là kiểu kết nối Lug do có kiểu dáng tai bích với các lỗ khoan hoặc lỗ ren thiết kế đều xung quanh thân van. Thiết kế này giúp cố định chắc chắn van với đường ống.
- Van bướm kết nối bích: Trên thân van có thiết kế mặt bích ở hai bên. Mỗi mặt bích van kết nối với mặt bích của đường ống thông qua bộ bu lông và ốc vít riêng biệt.
- Van bướm dạng Wafer: Kiểu kết nối này cũng sử dụng bộ bu lông dài tương tự như kết nối Lug, tuy nhiên, thân van không tự định vị mà phụ thuộc vào lực ép từ hai mặt bích của hai đầu ống hai bên. Thân van không có mặt bích hoặc vấu bu lông mà chỉ có các cặp lỗ, giúp lắp đặt dễ dàng hơn.
Phân loại theo dạng vận hành
Đây là phương thức vận hành thủ công, cần sử dụng lực tay gạt tay gạt theo một góc 90 độ (sang trái hoặc sang phải) để đóng mở van. Khi tay gạt vuông góc với đường ống tương ứng với van đóng còn trung phương với đường ống là trạng thái mở.

Ưu điểm của van bướm tay gạt là giá rẻ, dễ dàng sử dụng, thay thế. Tuy nhiên loại van này chỉ có kích cỡ từ DN50 – DN200 bởi nếu kích cỡ lớn hơn sẽ đòi hỏi một lực tay lớn nên thường hạn chế người dùng do không có cơ cấu trợ lực.
Đây cũng là phương thức vận hành bằng tay với cấu tạo tương tự như dạng tay gạt nhưng thay vì tay gạt, van này được trang bị tay quay vô lăng kèm theo hộp số trợ lực.
Ưu điểm của van bướm tay quay là có hộp số trợ lực nên việc vận hành đơn giản và nhẹ nhàng hơn, không đòi hỏi quá nhiều sức lực. Do đó, van được sản xuất với dải kích cỡ lớn, từ DN50 – DN300.
- Van bướm điều khiển khí nén
Van bướm khí nén hoạt động tự động thông qua bộ điều khiển khí nén. Thay vì vận hành bằng tay quay, tay gạt thông thường thì van dùng áp lực khí nén để đóng mở van.
Van bướm điều khiển khí nén có thời gian đóng mở nhanh, chỉ 1 ~ 3s. Van hoạt động theo 2 chế độ ON/OFF (đóng mở hoàn toàn) hoặc tuyến tính (theo các góc khác nhau).
Dòng van này vận hành tự động nhờ bộ motor điện. Thiết bị sử dụng dòng điện 24V/220V/380V tác động lực đến trục van bướm, truyền tải lệnh làm việc đến trục quay, từ đó kích hoạt đĩa van mở theo góc cài đặt trước đó.
Ưu điểm nổi bật của dòng van này là không gây sốc áp trong đường ống do thời gian đóng mở chậm, chỉ từ 10 – 30s, kèm theo đó là các tính năng báo hiệu sự cố giúp người vận hành khắc phục nhanh chóng.
Một số ứng dụng tiêu biểu trong thực tiễn của van bướm

Các ứng dụng tiêu biểu trong thực tiễn của van bướm bao gồm:
- Hệ thống cung cấp nước sạch, xử lý nước thải
- Hệ thống cung cấp nước tưới tiêu, chăn nuôi
- Hệ thống xử lý dung dịch, hóa chất có tính ăn mòn như axit, muối, kiềm tại các nhà máy hóa chất, xăng dầu, nhà máy hóa học, phòng thí nghiệm…
- Hệ thống phòng cháy chữa cháy
- Nhà máy thuỷ điện
- Lĩnh vực đóng tàu thuyền, hệ thống đường ống biển
- Ngành công nghiệp sản xuất dược phẩm, thực phẩm, nước uống, nước giải khát, rượu bia…
Vaninox Hải Phát cung cấp van bướm chất lượng, nhập khẩu chính hãng
Nếu quý khách đang tìm kiếm đơn vị cung cấp van bướm chất lượng, nhập khẩu chính hãng, giá cả hợp lý thì hãy liên hệ ngay với Van Inox Hải Phát. Với hơn 6 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực cung cấp thiết bị van công nghiệp, Vaninox Hải Phát cam kết mang đến cho người dùng những sản phẩm chính hãng, kèm theo đầy đủ giấy tờ chứng minh nguồn gốc và chất lượng.
Khi mua hàng tại Vaninox Hải Phát, khách hàng sẽ được tư vấn để lựa chọn sản phẩm phù hợp với hệ thống sử dụng thực tế. Ngoài ra, với kho hàng rộng lớn, chúng tôi luôn sẵn sàng cung cấp số lượng lớn sản phẩm, hỗ trợ giao hàng trên toàn quốc trong thời gian sớm nhất.
Đặc biệt, do sản phẩm được nhập khẩu trực tiếp từ nhà sản xuất, không qua trung gian nên giá thành sản phẩm luôn ở mức tốt nhất, giúp khách hàng tiết kiệm chi phí đầu tư.
Để nhận thông tin tư vấn và báo giá van bướm chi tiết, quý khách vui lòng liên hệ với Vaninox Hải Phát qua số hotline.
Bài viết liên quan
Đăng vào ngày: 05/03/2025
Để một hệ thống khí nén hoặc các thiết bị điều khiển khí nén hoạt động ổn định, hiệu quả, đảm bảo chính xác thì van khí nén là thiết bị không thể thiếu. Vậy van khí nén là gì? Có các loại van khí nén nào? Cùng Van Hải Phát tìm hiểu chi tiết […]
Xem thêm
Đăng vào ngày: 04/03/2025
Hiện nay, khi nhu cầu sử dụng nước ngày càng tăng cao, sự ra đời và phát triển của van khóa nước 2 chiều đã trở thành giải pháp quan trọng trong quản lý và kiểm soát nguồn nước hiệu quả. Thiết bị này có vai trò như một “người quản lý” dòng chảy, giúp […]
Xem thêm
Đăng vào ngày: 17/02/2025
Van bướm điều khiển điện là thiết bị dùng để đóng mở, kiểm soát dòng chảy lưu chất trong hệ thống. Với khả năng điều khiển dòng chảy chính xác, hoạt động tự động, van bướm điện trở thành một phần quan trọng trong nhiều hệ thống khác nhau. Để tìm hiểu chi tiết hơn […]
Xem thêm
Đăng vào ngày: 15/02/2025
Van điện từ khí nén là thiết bị điều khiển lưu lượng dòng chảy khí, cho phép phân chia một luồng khí thành nhiều đường dẫn khác nhau bằng cách sử dụng từ trường sinh ra từ cuộn coil điện để điều khiển van đóng mở. Vậy van điện từ khí nén là gì? hãy […]
Xem thêm